Informator wierzyciela
Niniejszy informator zawiera podstawowe informacje o egzekucji sądowej i pomocny jest zwłaszcza przy sporządzeniu wniosku egzekucyjnego.
1. Co to jest egzekucja sądowa?
Najkrócej rzecz ujmując,
egzekucja sądowa jest to zastosowanie przez powołane do tego organy
państwowe (Sąd, Komornika Sądowego) przewidzianych prawem środków
przymusu w celu uzyskania od dłużnika świadczenia należnego
wierzycielowi na podstawie tytułu wykonawczego.
2. Rodzaje egzekucji sądowej
Polska procedura cywilna
wyróżnia zasadniczo dwa rodzaje egzekucji sądowej:
− egzekucja świadczeń pieniężnych
− egzekucja świadczeń niepieniężnych (np. Eksmisja, wydanie ruchomości)
Należy pamiętać, że egzekucja sądowa świadczeń pieniężnych jest egzekucją realną, tzn., że środki egzekucyjne kierowane są do majątku dłużnika.
3. Podstawa egzekucji.
Podstawą egzekucji jest tytuł wykonawczy.
O tym co jest tytułem wykonawczym rozstrzyga ustawa Kodeks
Postępowania Cywilnego (KPC), a konkretnie art. 776. I tak, jeżeli
ustawa nie stanowi inaczej, tytułem wykonawczym jest tytuł
egzekucyjny zaopatrzony w klauzulę wykonalności. Najczęściej
spotykana sytuacja to taka, gdzie wierzyciel dysponując prawomocnym
orzeczeniem sądu (lub nieprawomocnym ale podlegającym
natychmiastowemu wykonaniu) zamierza wyegzekwować od swojego
dłużnika nałożony na niego obowiązek. Należy pamiętać, że
orzeczenie sądu (nawet prawomocne) to dopiero tytuł egzekucyjny,
który nadaje się do złożenia do komornika dopiero po nadaniu mu
tzw. „klauzuli wykonalności”.
Klauzulę wykonalności sąd
nadaje na wniosek wierzyciela. Wniosek o nadanie klauzuli
wykonalności sąd winien rozpoznać niezwłocznie, nie później
jednak niż w terminie 3 dni od dnia jego złożenia (art. 781 1
KPC).
Dopiero po nadaniu klauzuli wykonalności orzeczenie
sądowe staje się tytułem wykonawczym, który można złożyć
komornikowi wraz z wnioskiem o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego.
4. Wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
Sam tytuł
wykonawczy nie uprawnia komornika do działania. W celu wszczęcia
postępowania egzekucyjnego wierzyciel powinien:
- złożyć komornikowi tytuł wykonawczy w oryginale,
- złożyć
wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego.
5. Co powinien zawierać wniosek o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego.
Zgodnie z art. 797 KPC we wniosku lub żądaniu
przeprowadzenia egzekucji z urzędu należy wskazać świadczenie,
które ma być spełnione, oraz sposób egzekucji. Do wniosku należy
dołączyć tytuł wykonawczy.
Świadczenie, które ma być
spełnione to najczęściej kwota pieniężna, którą dłużnik ma
zapłacić wierzycielowi zgodnie z tytułem wykonawczym. We wniosku o
wszczęcie postępowania egzekucyjnego należy wymienić daty od
których komornik będzie liczył odsetki. Należy pamiętać, iż
nie można żądać więcej ponad to co wynika z tytułu
wykonawczego.
Sposób egzekucji, to nic innego jak rodzaj mienia
dłużnika do którego wierzyciel kieruje egzekucję. W ramach
egzekucji świadczeń pieniężnych wyróżnia się następujące
sposoby egzekucji:
- egzekucję z ruchomości
- egzekucję z wynagrodzenia za pracę
- egzekucję z rachunków bankowych
- egzekucję z innych wierzytelności
- egzekucję z praw majątkowych
- egzekucję z nieruchomości
- uproszczoną egzekucję z nieruchomości
- egzekucję
ze statków morskich
We wniosku o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego można ograniczyć się do wymienienia w/w sposobów,
które wierzyciel winien wybrać adekwatnie do posiadanego przez
dłużnika majątku. Należy pamiętać, iż wierzyciel z reguły
najlepiej zna sytuację swojego dłużnika, wie jakim porusza się on
samochodem, gdzie pracuje, w jakim banku posiada konto. W celu
skutecznej egzekucji wiedzą tą należy podzielić się z
komornikiem, co znakomicie ułatwia i przyspiesza postępowanie
egzekucyjne. Na niniejszej stronie zamieszczono wzory wniosków
egzekucyjnych, którymi można się posłużyć w celu wszczęcia
postępowania egzekucyjnego.
6. Wiedza o majątku dłużnika.
Jak już wspomniano, wierzyciel
we własnym interesie powinien we wniosku o wszczęcie postępowania
egzekucyjnego wskazać komornikowi mienie dłużnika, które podlegać
będzie zajęciu, a następnie sprzedaży w postępowaniu
egzekucyjnym. Pisząc wniosek egzekucyjny wierzyciel może i powinien
skorzystać z wiedzy, którą posiada. Co zrobić, w przypadku, gdy
wierzyciel nie posiada takiej wiedzy i nie wie czy jego dłużnik
posiada jakikolwiek majątek. W takim wypadku wierzyciel może
ograniczyć się tylko do wymienienia sposobów egzekucji, które ma
zastosować komornik. Obowiązkiem komornika jest wezwać dłużnika
do złożenia wyjaśnień na podstawie art. 801 kpc. Jeżeli złożone
przez dłużnika wyjaśnienia nie doprowadzą do ujawnienia mienia
wystarczającego do przeprowadzenia skutecznej egzekucji, wtedy
wierzyciel ma do wyboru:
-
złożenie wniosku do sądu o nakazanie dłużnikowi wyjawienia majątku (art. 913 kpc)
-
zlecenie komornikowi poszukiwanie za wynagrodzeniem majątku dłużnika (797 1KPC).
Przy egzekucji należności alimentacyjnych,
komornik z urzędu przeprowadzi dochodzenie w celu ustalenia zarobków
i stanu majątkowego dłużnika oraz jego miejsca zamieszkania (art.
1086 kpc). Wierzyciel składający wniosek o egzekucję alimentów
lub renty mającej charakter alimentów we wniosku egzekucyjnym nie
ma obowiązku wskazywania sposobu egzekucji. Obowiązkiem komornika
jest zastosowanie niezbędnych sposobów egzekucji z urzędu, z
wyjątkiem egzekucji z nieruchomości. Wierzyciel alimentacjyjny ma
obowiązek wskazania świadczenia, które ma być wyegzekwowane ma
również obowiązek współdziałania z komornikiem i udzielania mu
informacji mogących mieć wpływ na skuteczność egzekucji.
7. Wyjawienie majątku.
Wyjawienie majątku jest pomocniczym środkiem egzekucyjnym służącym
do uzyskania od dłużnika informacji o jego majątku w celu
zapewnienia skutecznej egzekucji świadczeń pieniężnych. Wniosek o
wyjawienie majątku składa się do ogólnej właściwości dłużnika
tzn. sąd w którego okręgu dłużnik ma miejsce zamieszkania. W
przypadku, gdy dłużnikiem jest osoba prawna lub inny podmiot nie
będący osobą fizyczną, wówczas sądem właściwym jest sąd
miejsca ich siedziby. Postępowanie o wyjawienie majątku uregulowane
jest szczegółowo w art. 913 KPC – 920 KPC.
8. Zlecenie komornikowi poszukiwania za wynagrodzeniem majątku
dłużnika.
Powyższe uregulowane jest w art. 797 1 KPC.
Należy pamiętać, iż instytucja poszukiwania przez komornika za
wynagrodzeniem majątku dłużnika jest ściśle związana z toczącym
się postępowaniem egzekucyjnym. Służy ono ustaleniu majątku
dłużnika niezbędnego do zaspokojenia wierzyciela. Wniosek o
poszukiwanie majątku dłużnika można złożyć tylko w ramach
toczącego się postępowania egzekucyjnego. Wniosek podlega opłacie
na podstawie art. 53 a Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. W
przypadku otrzymania takiego wniosku, komornik pobiera od wierzyciela
opłatę w wysokości 3% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego
(aktualnie jest to 56,45 zł). W razie nie uiszczenia opłaty w
terminie 7 dni od otrzymania wezwania, komornik zwraca wniosek
zawierający zlecenie poszukiwania majątku. W razie odnalezienia
majątku dłużnika w trybie określonym w ust. 1 komornik pobiera
opłatę stałą w wysokości 5% szacunkowej wartości tego majątku,
nie więcej jednak niż 100% przeciętnego wynagrodzenia
miesięcznego. Opłata ta ulega zmniejszeniu o kwotę opłaty
pobranej na podstawie ust.1. Przepis art.49 ust.3 stosuje się
odpowiednio. Komornik może również wezwać wierzyciela o zaliczki
na pokrycie wydatków gotówkowych związanych z poszukiwaniem
majątku dłużnika. Wydatki te obejmują koszt zapytań do
odpowiednich urzędów oraz koszt przesyłki listowej poleconej i
aktualnie przedstawiają się następująco:
- Opłata za poszukiwanie majątku dłużnika: .... 56,45
- Urząd Skarbowy: ................................................. 45,00 + 5,65
- Ewidencja Gruntów i Budynków:.......................20,00
- Centralne Biuro Adresowe:.................................5,65
- Zakład Ubezpieczeń Społecznych:....................37,09 + 1,50 + 5,65
- zapytanie o pojazdy CEPIK:.................................bez opłaty administracyjnej
- Zapytanie o rachunki bankowe (system ognivo): poszukiwanie rachunku bankowego dłużnika w sprawach wskazanych w art., 2 ust. 7 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji - opłata pobierana jest za nadanie i wysłanie za pośrednictwem OGNIVO zapytania dotyczącego pojedynczego dłużnika do jednego banku ... 0,60
- Poszukiwanie rachunku bankowego dłużnika w sprawach innych niż wskazane w art. 2 ust. 7 Ustawy o komornikach sądowych i egzekucji ... 1,60
- Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks Postępowania Cywilnego
- Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 marca 1968 r. w sprawie czynności komorników
- Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrzynch i Administracji z dnia 28 stycznia 2002 r. w sprawie pomocy lub asystowania komornikowi przez Policję lub Straż Graniczną przy wykonywaniu czynności egzekucyjnych
- Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.